Onderhogen is het van onderaf ophogen, bijvoorbeeld ten behoeve van zettingscorrectie van hotspots in wegen, waarbij lichtgewicht materiaal onder de constructie wordt geïnjecteerd, en met zo min mogelijk hinder voor het verkeer. Het is vooral bedoeld voor korte trajecten die een bottleneck vormen, zoals vaak het geval is bij een overgang van het grondlichaam naar een kunstwerk. Onderhogen is een vorm van Levensduur Verlengend Onderhoud (LVO). Dit project
beoogt de toepassing van onderhogen bij wegen te ontwikkelen, waarbij speciale injectietechnieken worden ontwikkeld, toegespitst op diverse onderhoogoplossingen van verzakkingen. Om tot een goede oplossing te komen is inzicht nodig in de oorzaak van de verzakking en de gewenste injecties (waar, los in de grond of in expander, injectieproces, materiaal, ..). Er zijn laboratoriumproeven voorzien, veldonderzoek en ontwerp-berekeningen. Er komt een programma van eisen, een ‘state of the art’ rapport waarnaar kan worden gerefereerd bij het toepassen van onderhoog technieken en een globaal plan voor diverse te onderhogen hotspots.

Het doel van het project is kennis te verwerven over succesfactoren van het onderhogen van asfaltwegen. Als eerste moeten ervaringen met bestaande injectietechnieken worden verzameld op onderdelen moeten locaties worden onderzocht beproefd en geëvalueerd. Tijdens deze inventarisatie zullen tevens ontwikkelkansen en uitdagingen worden beschreven en afgewogen om hiermee in een volgende fase van het project mee aan de slag te gaan. In de voetnoot zijn een aantal aspecten beschreven die door de deelnemers zijn genoemd(1).Het doel is om de eerste stap af te sluiten met een rapportage waarin de ervaringen en aandachtspunten van de huidige succesvolle toepassingen zodanig worden ontsloten dat partijen onderhogen kunnen afwegen tegen alternatievenDeze eerste rapportage maakt het mogelijk voor opdrachtgevers om snel en risicoarm de technieken in projecten in te zetten waarbij in de volgende fasen van het project kan worden meegelift op deze projecten in uitvoering door deze projecten te verrijken met eventuele noodzakelijke monitoring of extra onderzoeken.Het doel van de verdere ontwikkeling is een ontwerp- methode van de LVO-maatregel ‘onderhogen’ te ontwikkelen waarbij diverse situaties met oplopende complexiteit kunnen worden geschematiseerd met diverse opties voor de wijze van injecteren. Het mogelijke effect hiervan op kabels/leidingen landhoofd taluds e.d. moet hierbij worden vastgesteld. Om dit goed te kunnen doen moet onder meer bekend zijn hoe de injecties precies verlopen wat er in de grond zit en hoe het geheel na afloop functioneert.Uretek en Fagro hebben wezenlijk verschillende injectiemethoden en materialen zodat verschillende oplossingen kunnen worden uitgewerkt.(1) Onder meer de volgende aspecten behoeven aandacht:
- Monitoring met name VGD-metingen ook op langere termijn.
- Lange termijn gedrag nazakking hierbij ook beschikbare satelliet metingen gebruiken
- Hoeveel rijzing kan je halen bij asfaltwegen?
- Hoe zit het mater

Ten gevolge van bodemdaling treden er bij autowegen ongelijkmatige zettingen op die na verloop van tijd de soepele doorstroming van het wegverkeer belemmeren. Met name bij overgangen naar kunstwerken is het met een asfaltoverlaging uitvullen van de ongelijkmatige zetting vaak nodig. Deze maatregel verergert op termijn de kwaal door de steeds grotere belasting op de ondergrond. Ook is er verkeershinder bij het uitvoeren van de werkzaamheden. Er is behoefte aan een levensduur verlengde (LVO) maatregel met zo min mogelijk hinder voor het verkeer waarbij een constructieve verbetering wordt bereikt de verzakking wordt gelift en waarbij lichtgewicht ophoog materiaal wordt geïnjecteerd onder de asfaltconstructie. Dit liften heet ‘onderhogen’.

Het onderzoeksprogramma heeft een looptijd van 3 jaren met na jaren 1 en 2 steeds een evaluatie en bijstelling van het plan. (kEUR excl.)

Jaar 1 (110 kEUR):
- inventariseren ervaringen met bestaande onderhoog technieken (10 Deltares Fagro en Uretek) (1)
- op kansrijke locatie(s) in stedelijk gebied een proef voorbereiden uitvoeren en analyseren (monitoren) (20 Gemeente Rotterdam SB (Stadsbeheer) en SO (Stadsontwikkeling))
- eisenpakket uitwerken en dit vergelijken met standaard oplossing (10 Deltares samen met wegbeheerders)
- onderzoek mogelijkheden t.a.v. injecties materialen (20 Fagro en Uretek Ing. Bureau Gemeente Rotterdam)
- ontwikkelen van ontwerp methode van ‘onderhogen’ (25 Deltares)
- locaties onderzoeken waar onderhogen een potentiele oplossing is (10 Deltares met Uretek Fagro en wegbeheerders)
- project management incl. projectmeetings met samenwerkingspartners en ondersteuning (15 Deltares)
(1) Ervaringen met onderhogen door BAM Grondtechniek inbrengen dit kan via Bernadette die dit vanuit RWS destijds heeft begeleid. Zij heeft een uitgebreid digitaal archief.

Jaar 2 (range 78 -120 kEUR + p.m. TKI-aandeel moet nader worden vastgesteld en er kunnen nog partijen aanschuiven):
- nieuwe injectie technieken ontwikkelen a.d.h.v. testen (20 Uretek en Fagro)
- eisen pakket uitwerken en vertalen in acties (t.a.v. controle metingen berekeningen) (15 Deltares)
- kies handige en haalbare locatie voor onderhogen (10 wegbeheerders)
- ontwerp predictie maken van onderhogen oplossing (40 Deltares en Ing. Bureau Gemeente Rotterdam)
- injecteren monitoring veld- en lab-onderzoek (25 + p.m. alle partijen)
- project management (10 Deltares incl. TKI-team)

Jaar 3 (range 78 - 120 kEUR + p.m. TKI-aandeel moet nader worden vastgesteld en er kunnen nog partijen aanschuiven):
- deel uit jaar 2 (p.m.) en postdictie onderhogen oplossing (40 + p.m. alle partijen)
- vaststellen ontwerp aanpak incl. berekeningen (25 Deltares)

1. Inventarisatie beschrijving van huidige succesvolle technieken met bijbehorende aandachtspunten vaststellen ambitie t.a.v. ontwikkelpunten vereisten en mogelijke locaties verkennen injecties verkennende berekeningen naar onderhoog effect pilot in stedelijk gebied product is rapport 1 (2019)
2. Uittesten verbeterde onderhoog oplossingen in lopende projecten predictie berekeningen monitoring en veldonderzoek product is rapport 2 en programma van eisen (2020)
3. Postdictie evaluatie vaststellen ontwerp aanpak globaal plan maken voor diverse locaties producten zijn rapport 3 en publicatie. Eventueel workshop. (2021)

Gangbaar is het met asfalt uitvullen van lokale verzakkingen in asfaltwegen. Innovatief is deze verzakking liften van onderaf op basis van een goed ontwerp bestaande uit berekeningen en laboratoriumproeven. Dit met zo min mogelijk verkeershinder en met een duurzaam effect.Er is nog weinig ervaring met het onderhogen van asfaltwegen. Dit moet verder worden uitgewerkt zodat duidelijk wordt wat er gegeven een injectietechniek wel kan en wat niet. Injectietechnieken moeten ook worden verbeterd met als speciaal aandachtspunt de verkeershinder. Hierbij moeten ook complexere verzakkingen kunnen worden verholpen.Doordat gewerkt wordt met lichtgewicht materiaal komen verzakkingen nu minder snel terug dan bij conventioneel ophogen/asfalt aansmeren zodat onderhoudskosten kunnen worden teruggebracht.

Niet ingevuld

Alle partijen krijgen alle resultaten van het Project ter beschikking. De resultaten van de samenwerking kunnen breed verspreid worden. Partijen kunnen over deze resultaten vrijelijk publiceren. De resultaten zullen volledig openbaar beschikbaar zijn, met uitzondering van ter beschikking gestelde achtergrondkennis.

De informatie over dit project wordt kenbaar gemaakt via de website van de TKI Deltatechnologie (projectbeschrijving) en de projectwiki van Deltares (projectvoortgang en resultaten).

Na de datum waarop deze Overeenkomst in werking is getreden, maar uiterlijk tot een jaar voor de beoogde datum waarop het Project zal zijn voltooid, kunnen ondernemers en/of onderzoeksinstellingen, die op het terrein van het relevante subsidieprogramma van het TKI werkzaam zijn alsnog als Partij toetreden. Een later toetredende Partij zal een nader overeen te komen bijdrage in kind en/of in cash moeten leveren die in redelijke verhouding staat tot zijn relatief aandeel in het Project na toetreding. De overige Partijen ontvangen vervolgens naar rato een terugbetaling en/ of gedeeltelijke vrijstellingen van hun nog te leveren bijdrage in kind, voor zover niet besloten wordt de bijdrage van de later toetredende Partij aan het projectbudget toe te voegen.