Tekenen en Rekenen voor Landschapsarchitecten en Stedenbouwers

Samenvatting project

Overheden en projectontwikkelaars zien zich steeds vaker genoodzaakt om sectorale water- en bodem-opgaven (veiligheid, zoetwatervoorziening, bodemdaling etc.) in een bredere context te plaatsen en te herformuleren tot een integrale ruimtelijke gebiedsopgave. Deze aanpak biedt perspectief op draagvlak voor oplossingen bij betrokken partijen en op een snellere uitvoering. Aan de andere kant groeit vanuit de ruimtelijke ordening de vraag naar slimme manieren om in te spelen op de eigenschappen van het water- en bodemsysteem, omdat dit tot duurzamere en vaak op de lange termijn ook doelmatigere oplossingen leidt.
Er leeft bovendien een breedgedragen overtuiging dat vroegtijdige samenwerking tussen water- en bodemsysteemspecialisten enerzijds en ontwerpers anderzijds tot betere plannen zal leiden (zie ook het rapport ‘Sneller en Beter’ van de Commissie Elverding , 2008). Die samenwerking gaat echter niet vanzelf.

Doel van het project

Het project heeft als doel de mogelijke markt op het grensvlak van kennisontwikkeling en techniek op het gebied van water bodem en infrastructuur aan de ene kant en ruimtelijk ontwerp aan de andere kant preciezer in kaart te brengen en te identificeren wat er nodig is om deze markt adequaat te kunnen bedienen. Samen met ontwerpbureaus wordt geëxperimenteerd met integratie van workflows (technisch modelinstrumentarium (3Di) en door landschaps- en stedenbouwkundig architecten gebruikte ontwerptools) en wordt noodzakelijk aanvullend instrumentarium ontwikkeld. Vervolgens wordt de ontwikkelde werkmethode getest en verbeterd in concrete praktijk cases die in overleg met betrokken waterschappen en gemeenten worden gekozen. Binnen twee jaar willen we in staat zijn concrete marktprojecten effectief en efficient te ondersteunen zodat ze betere plannen opleveren: doelmatiger beter onderbouwd evenwichtiger vanuit perspectief van waterhuishouding en bodembeheer mooier duurzamer integraler.

Motivatie

Overheden en projectontwikkelaars zien zich steeds vaker genoodzaakt om sectorale water- en bodem-opgaven (veiligheid zoetwatervoorziening bodemdaling etc.) in een bredere context te plaatsen en te herformuleren tot een integrale ruimtelijke gebiedsopgave. Deze aanpak biedt perspectief op draagvlak voor oplossingen bij betrokken partijen en op een snellere uitvoering. Aan de andere kant groeit vanuit de ruimtelijke ordening de vraag naar slimme manieren om in te spelen op de eigenschappen van het water- en bodemsysteem omdat dit tot duurzamere en vaak op de lange termijn ook doelmatigere oplossingen leidt. Er leeft bovendien een breedgedragen overtuiging dat vroegtijdige samenwerking tussen water- en bodemsysteemspecialisten enerzijds en ontwerpers anderzijds tot betere plannen zal leiden (zie ook het rapport ‘Sneller en Beter’ van de Commissie Elverding 2008). Die samenwerking gaat echter niet vanzelf.

Locatie

Delft

Uitgevoerde acties

1. Kick-off eerste inventarisatie toegevoegde waarde van Deltares-expertise voor ontwerpbureaus (stedenbouwkundig en landschapsarchitectonisch) en omgekeerd 2. Vastlegging & analyse workflow ontwerpbureaus experiment inbreng technische expertise 3. Inventarisatie praktijkcases 4. Ontwikkeling nieuwe software en aanpassing en koppeling bestaande software tbv gecombineerde workflow 5. Modellering praktijkcases /thema's (2) met 3Di software 6. Thematische ontwerpateliers met brede groep ontwerpers en waterbeheerders vastlegging ateliers op film 7. Communicatieplan inclusief montage promotiefilmpjes

Verwachtte resultaten

Voor de ontwerpbureaus die partner zijn levert het project op: aansluiting van door hen gebruikte softwarepakketen op 3Di en soortgelijke rekenmodellen waardoor zij beter gefundeerde keuzes kunnen maken tussen ontwerpvarianten en hun uitvoeringsontwerpen beter kunnen onderbouwen. Voor rijkswaterstaat en de waterschappen die partner zijn levert het project op: technisch goed onderbouwde en architectonisch hoogwaardige (integrale) ontwerpoplossingen waaraan stakeholders een bijdrage hebben kunnen leveren. Door te investeren in de ontwikkeling van de ontbrekende schakel tussen architectonisch ontwerp en technische kennis leveren de projectpartners een bijdrage aan de doelstellingen van sector Deltatechnologie en de Topsector Water economisch gezien wordt de marktpositie van ontwerpbureaus erdoor versterkt en wordt vraag naar input uit onderzoek gestimuleerd. In de uitvoeringspraktijk zal de kwaliteit ruimtelijke ingrepen in de delta erdoor omhoog gaan en wordt een positieve bijdrage geleverd aan de kwaliteit van de delta als leefomgeving.

Innovativiteit

Deltares heeft de afgelopen jaren geïnvesteerd (SO Ontwerpend Onderzoek 2009-2011 SO Concepten Methoden en Instrumenten en SO Klimaatadaptatie 2011-2014 deelname in 3Di-consortium en project Climate Proof Cities 2013-2014) in het leggen van een verbinding tussen de door ruimtelijk ontwerpers gebruikte ontwerpmethodieken en door water- en bodem-experts gebruikte onderzoeksmethoden en rekenmodellen daarbij stond toepassing (van beide) in interactieve processen met stakeholders mbv een ontwerptafel centraal. Tot dusver heeft dit geresulteerd in kaart-viewers en een eenvoudige ontwerp-module waarmee geschetst kan worden en eenvoudige ruimtelijke analyses kunnen worden gedaan (o.a. Adaptation Support Tool Map viewer Klimaatwatertafel). Van een bevredigende verbinding tussen ‘ontwerp’ en ‘technische kennis’ in een participatief proces is echter nog geen sprake. Ontwerpers zijn niet tevreden met de ontwikkelde tools en voelen zich belemmerd in hun werkwijze en technisch experts zijn niet tevreden over de toepassing van hun kennis in het ontwerp. Het proces stagneert door hoge kosten van doorontwikkeling van de benodigde software en en het ontbreken van een goede dialoog met de vraagkant (ontwerpbureaus m.n. maar ook overheden). In dit project organiseren we in de eerste plaats de dialoog tussen technisch experts en ontwerpers om wederzijds meer inzicht in elkaars werkwijzen te krijgen. In de tweede plaats gaan we uit van de nieuwste software op het gebied van water- en bodem- rekentechnieken (3Di) die bovendien aansprekend is voor ruimtelijk ontwerpers vanwege de realistische visualisaties. En tenslotte kiezen we voor een andere aanpak: niet voor het vervangen van software die ontwerpbureaus nu gebruiken (wat tot dusver alleen tot frustraties leidde en kostbaar is) maar voor een module die als interface tussen bestaande ontwerp-software en rekensoftware fungeert.

Valorisatie

Niet ingevuld

Hoe gaan de participanten van het project om met intellectueel eigendom dat voorkomt uit deze projecten?

Alle partijen krijgen alle resultaten van het Project ter beschikking. De resultaten van de samenwerking kunnen breed verspreid worden. Partijen kunnen over deze resultaten vrijelijk publiceren. De resultaten zullen volledig openbaar beschikbaar zijn, met uitzondering van ter beschikking gestelde achtergrondkennis.

Op welke wijze wordt de informatie over dit project op eenvoudige wijze voor het algemene publiek kenbaar gemaakt (beschrijving van het onderzoek, deelnemers en de planning en voortgang)?

De informatie over dit project wordt kenbaar gemaakt via de website van de TKI Deltatechnologie (projectbeschrijving) en de projectwiki van Deltares (projectvoortgang en resultaten).

Projectvoorwaarden

Na de datum waarop deze Overeenkomst in werking is getreden, maar uiterlijk tot een jaar voor de beoogde datum waarop het Project zal zijn voltooid, kunnen ondernemers en/of onderzoeksinstellingen, die op het terrein van het relevante subsidieprogramma van het TKI werkzaam zijn alsnog als Partij toetreden. Een later toetredende Partij zal een nader overeen te komen bijdrage in kind en/of in cash moeten leveren die in redelijke verhouding staat tot zijn relatief aandeel in het Project na toetreding. De overige Partijen ontvangen vervolgens naar rato een terugbetaling en/ of gedeeltelijke vrijstellingen van hun nog te leveren bijdrage in kind, voor zover niet besloten wordt de bijdrage van de later toetredende Partij aan het projectbudget toe te voegen.

Projecteigenaar en projectleider(s)

Projecteigenaar:
Gerda Roeleveld
Projectleider(s):
Gerda Roeleveld

Partners

  • Buro MA.AN B.V.
  • Elba Media B.V.
  • Hoogheemraadschap Delfland
  • Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier
  • IMOSS Bureau voor Stedebouw B.V.
  • Nelen & Schuurmans B.V.
  • Rijkswaterstaat Utrecht
  • Robbert de Koning
  • RPS Advies- en Ingenieursbureau B.V.
  • Strootman Landschapsarchitecten B.V.
  • TKI Deltatechnologie
  • Waterschap Vallei en Veluwe

Resultaten

Tekenen en Rekenen voor Landschapsarchitecten en Stedenbouwers-2018-1

Resultaat type
Product-/Proces Deliverables
Wetenschappelijke publicatie?